Τοκετός στο σπίτι

Δημοσίευμα από την εφημερίδα «Το Ποντίκι» με τίτλο «Η εκδίκηση της μαμής»

Το φαινόμενο εξαπλώνεται. Ο λόγος περί της εναλλακτικής τάσης που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια για τοκετό στο σπίτι, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Οι γυναίκες επιστρέφουν σε συνήθειες του παρελθόντος, όταν ακόμη οι γυναικολόγοι δεν αποτελούσαν πολυπληθή κλάδο και τα υπερσύγχρονα ιδιωτικά μαιευτήρια με το πολυτελές ξενοδοχειακό περιβάλλον δεν είχαν ξεφυτρώσει ακόμη. Οι γνώστες μιλούν για επιστροφή με μαζικές διαστάσεις. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Βρετανίας, για την οποία τα πλέον πρόσφατα στοιχεία (2006-2007) θέλουν τις…

…γεννήσεις στο οικιακό περιβάλλον να φθάνουν τις 17.000. Την ίδια στιγμή στην Ολλανδία το 35% του συνόλου των τοκετών λαμβάνουν χώρα στο σπίτι! Στην Ελλάδα τη θαλπωρή του δικού τους σπιτιού αναζητούν την κρίσιμη στιγμή του τοκετού ολοένα και περισσότερες γυναίκες. Από το 2006 πάνω από διακόσιες γυναίκες επέλεξαν να γεννήσουν στην κρεβατοκάμαρά τους, λέγοντας «όχι» στο μαιευτήριο, όταν δυο χρόνια νωρίτερα ο αριθμός αυτός άγγιζε μόλις τις εκατό. Στην ποδιά της λεχώνας κονταροχτυπιούνται βεβαίως ουκ ολίγοι υπέρμαχοι, με άλλους τόσους και μάλλον περισσότερους «διώκτες» του φαινομένου.

Η ιατρικοποίηση του τοκετού

Η έννοια του τοκετού έχει χάσει την πραγματική του διάσταση, λένε οι θιασώτες. Μια διαδικασία απολύτως φυσιολογική, η οποία δεν χρειάζεται συνήθως φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική επέμβαση, μετατρέπεται σε μείζον και σύνθετο ζήτημα, σε υπόθεση ειδικών. Ο τοκετός έχει ιατρικοποιηθεί, τονίζουν. Αυτό δείχνει, εξάλλου, και η πραγματικότητα. Οι αριθμοί επιμένουν ότι επτά στις δέκα γυναίκες στην Ελλάδα υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση, σε καισαρική τομή, ακόμη και σε περιπτώσεις που δεν συντρέχουν σοβαροί ιατρικοί λόγοι. Διόλου τυχαία τα παραπάνω στοιχεία έχουν προκαλέσει τα τελευταία χρόνια μια γενικευμένη επίθεση κατά των γυναικολόγων και των μεθόδων τους, με σοβαρούς υπαινιγμούς για εμπορευματοποίηση. «Σήμερα στην Ελλάδα, ενώ η γέννα εξαρτάται όλο και περισσότερο από την τεχνολογία, το υπέροχο ένστικτο της μητρότητας όλο και συμπιέζεται», υπογραμμίζει η εκπρόσωπος του Συλλόγου για την Προαγωγή του Φυσικού Τοκετού «Ευτοκία». «Η γέννα έχει πλέον γίνει ιατρική πράξη και οι γυναίκες υποβάλλονται σε μια σωματική, ψυχολογική και οικονομική δοκιμασία που επηρεάζει όλη την οικογένεια, αλλά κυρίως την υγεία και την ανάπτυξη του ίδιου του μωρού». «Η έκφραση “φυσιολογικός τοκετός” ερμηνεύεται πολλές φορές κατά το δοκούν», εξηγεί η ίδια. «Εμείς εννοούμε τον τοκετό που ξεκινάει αυθόρμητα, μεταξύ της 37ης και της 42ης εβδομάδας κύησης – συμπληρωμένων. Ακούγεται συχνά ότι ο τοκετός μπορεί να χαρακτηριστεί φυσιολογικός μόνον εκ των υστέρων. Δεν συμφωνούμε. Σαν αποτέλεσμα της νοοτροπίας αυτής πολλοί μαιευτήρες αντιμετωπίζουν τη φυσιολογική γέννα με τις ίδιες μεθόδους που εφαρμόζουν σε επιλεγμένους τοκετούς».

Η επιφύλαξη των γιατρών

Από την άλλη πλευρά, πολλοί γυναικολόγοι νίπτουν τας χείρας τους όταν ερωτώνται για τον τοκετό στο σπίτι. Πολλοί από αυτούς αρνούνται ακόμη και να παραστούν, όταν τους ζητείται, στη διαδικασία, χαρακτηρίζοντας την πρακτική τουλάχιστον αναχρονιστική. «Πήρα την απόφαση να γεννήσω πριν από δυο εβδομάδες στο σπίτι μου», λέει επίτοκος που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία της. «Παρά το γεγονός ότι όλο το διάστημα της κύησης με παρακολουθούσε συγκεκριμένος γυναικολόγος-μαιευτήρας, ο ίδιος δεν δέχθηκε να είναι παρών στον τοκετό στο σπίτι. Δεν μου απαγόρευσε να το κάνω, επειδή είχα ομαλή εγκυμοσύνη και η πιθανότητα επιπλοκών ήταν μηδενική, αλλά επέμεινε μέχρι τέλους στις επιφυλάξεις του». Οι μαίες ανταπαντούν ότι και οι ίδιες συνεργάζονται με γιατρούς, οι οποίοι επαγρυπνούν στις περιπτώσεις τοκετού στο οικιακό περιβάλλον. Δεν αναλαμβάνουν, άλλωστε, την ευθύνη της πρακτικής αυτής, αν προηγουμένως δεν έχουν εξετάσει το ιατρικό ιστορικό της γυναίκας που κυοφορεί, αλλά και αν δεν έχουν διασφαλίσει ότι η κύηση ήταν «ανέφελη». Θέτουν μάλιστα ως βασική προϋπόθεση το σπίτι της γυναίκας να είναι σε κοντινή ακτίνα από νοσοκομείο, και φυσικά η απόσταση να μπορεί να διανυθεί σε διάστημα μικρότερο της μίας ώρας.

Το κόστος

Γυναίκες που έχουν γίνει μητέρες στο δικό τους περιβάλλον διευκρινίζουν πάντως ότι ένα από τα θετικά της υπόθεσης αυτής, κάτι που λειτούργησε και ως κίνητρο για την τελική τους επιλογή, ήταν το κόστος. Τα νοσήλια σε ένα υπερσύγχρονο μαιευτήριο και η αμοιβή του γιατρού μπορεί να φθάσουν σε ιλιγγιώδη ύψη, για διάστημα το πολύ μίας εβδομάδας. Δεν είναι λίγες οι φορές που ένα ζευγάρι καλείται να καταβάλει 5.000-6.000 ευρώ, ποσό που αυξάνεται αναλόγως προς τις παροχές, και μάλλον δεν έχει ανώτατο πλαφόν. Αντιθέτως, τα οικονομικά μεγέθη συρρικνώνονται όταν το μωρό συναντά για πρώτη φορά τον κόσμο στο δικό του σπίτι, καθώς τα έξοδα ανέρχονται μόλις στα 1.500 ευρώ.

(Ποντίκι, 4.9.2008)